Pierwsza praca - wszystko, co musisz wiedzieć

• 27 stycznia 2021
• Patrycja

Zdjęcie:

Pierwsza praca to dla wielu (jeśli nie dla wszystkich) osób spore przeżycie. Pierwsze zatrudnienie to sprawa stresująca, więc czasami zapominamy o absolutnych podstawach. Dlatego stworzyliśmy krótki poradnik o tym, co warto wiedzieć, kiedy idzie się pierwszy raz do pracy. Jakie są rodzaje umów? Co musimy zrobić przed przystąpieniem do pracy? Co z urlopem? Wszystkiego dowiecie się poniżej. 

Umowa

Umowa to podstawa prawna dla nawiązania stosunku pracy. Musi ona zostać sporządzana na piśmie. Co się powinno w niej znajdować? Strony, data zawarcia i charakter umowy, określone obowiązki pracownika, rodzaj wykonywanej pracy, miejsce, wymiar czasu pracy, termin rozpoczęcia i wysokość wynagrodzenia. Muszą powstać dwie jednobrzmiące umowy - dla pracodawcy i pracownika. Powinna zostać podpisana najpóźniej w dniu rozpoczęcia pracy. Brak umowy to dla nas jasny sygnał, aby uciekać - pracodawca łamie bowiem prawo i grozi za to kara grzywny (tzw. "praca na czarno"). 

Jest kilka umów, które można w pracy podpisać. Są to m.in. umowa zlecenie czy umowa o dzieło, a także najpopularniejsza - czyli umowa o pracę. Wyróżnia się jednak kilka umów o pracę: 

1. Umowa na okres próbny - zazwyczaj na max. 3 miesiące 
2. Umowa na czas określony 
3. Umowa na czas nieokreślony 

Zanim przystąpimy do pracy 

Pracodawca powinien wysłać nas na badania medycyny pracy, aby wiedzieć, czy możemy przystąpić do pracy na danym stanowisku. Później powinien nam zapewnić badania BHP, które może nie są ciekawe, ale są niezbędne. Obowiązkiem pracodawcy jest z kolei zgłoszenie pracownika do ubezpieczenia społecznego w ciągu 7 dni od momentu zatrudnienia. Jeśli tego nie zrobi - grozi mu nawet do 5 tys. zł kary grzywny. 

Urlop 

Pierwsza praca daje nam możliwość wykorzystania 20 dni urlopu. Wyższy wymiar, czyli 26 dni urlopu, otrzymujemy po 10 latach stażu. Do okresu zatrudnienia wlicza się jednak również czas trwania nauki np. studia wyższe to 8 lat, technikum to 5 lat, szkoła policelna to 6 lat, a liceum - 4 lata. 

Pierwsza praca określa sposób naliczania urlopu wypoczynkowego. Urlop wylicza się proporcjonalnie. Można udzielić go po pierwszym miesiącu pracy, ale liczy się to jako 1/12 całego urlopu. Jest to około 1,6 dnia. Termin urlopu musi zostać ustalony z pracodawcą. Każdy pracownik ma prawo do 4 urlopów na żądanie (UŻ), które może wziąć do godziny przed rozpoczęciem pracy. Liczy się go jednak z puli urlopu. 

Wynagrodzenie

Wynagrodzenie nie może być niższe niż ustalone wynagrodzenie minimalne. W 2021 roku jest to 2800 zł brutto. Każdorazowo pensja powinna zostać wypłacona na konto lub do rąk własnych pracodawcy do 10 dnia każdego miesiąca. 

---